BAP (İYİ SU ÜRÜNLERİ UYGULAMALARI)
İyi Su Ürünleri Uygulamaları diğer bir deyiş ile BAP su ürünleri tesisleri için çevre, sosyal sorumluluk, hayvan hakları gibi pek çok konuda gönüllü belgelendirme sunan Global Su Ürünleri Birliği (GAA) tarafından geliştirilmiştir. İyi Su Ürünleri Uygulamaları ile su ürünü çiftliği, kuluçkahaneler, işleme tesisleri ve yem değirmenleri gibi tüketici dahil sektör içindeki herkese yüksek endüstri standartlarında yetiştirilip işlendiği güvencesini sağlamaktadır. BAP (iyi Su Ürünleri Uygulamaları) belgelendirmesinde belirli denetim unsurları bulunmaktadır. Bu esas unsurlara maddeler halinde bakacak olursak;
• Çevre
o Su kalitesi ve çökelti,
o Balık yemi ve balık yağı korunması,
o Kaçak kontrolü ve Genetiği değiştirilmiş organizmaların kullanımı
o Yabani hayvan ve doğal hayat etkileşimi
o Çiftlik malzemesi depolanma ve imhası
• Sosyal Sorumluluk
o Sosyal Sorumluluk
o Mülkiyet hakkı ve mevzuata uygunluk
o Toplum ilişkileri
o İşçi güvenliği
o Çalışan ilişkileri
• Hayvan Hakları
o Sağlık ve sosyal yardım
o Biyo Güvenlik ve Hastalık Yönetimi
• Gıda Güvenliği
o Tortu ve kirletici kontrolü
o Hasat ve nakliye
o Tehlike analizi ve kritik kontrol noktası (HACCP)
BAP Standartları Neler İçerir?
BAP standartları çevre, sosyal sorumluluk, hayvan refahı gibi standartları kapsamaktadır. BAP belgelendirmesi ayrıca kabuklu deniz ürünlerinin de dahil üretim sistemlerinin neredeyse tamamı için geçerli bir hale getirilmiştir. Genel çerçevede deniz ürünlerinin yetiştiriciliğinin gelişimi ve bir kalite oluşturulması için geliştirilen bir standarttır.
İyi Su Ürünleri Uygulamaları Belgelendirme Süreci
Çiftlik, işleme tesisi, kuluçkahane ve yem tesisleri için geliştirilen BAP standardına başvuru için kuruluşların öncelikle belli başlı adımları yerine getirmeleri gerekmektedir. Bu şartların sağlanmasının ardından denetim için BAP Belgelendirme başvurusu yapılabilmektedir. BAP (İyi Su Ürünleri Uygulamaları) belgelendirme adımları şu şekildedir;
• Balığın türüne göre standart temin edilir.
• BAP çerçevesinde üretim tesisi ve dokümanların belgelendirme standardına uygun hale getirilmelidir.
• Opsiyonel olarak Ön Denetim yapılır.
• Uygunsuzlukların giderilmesi sağlanır.
• BAP Belge çıkışı onaylanır.
BAP Belgelendirme İzlenebilirliği
BAP (İyi Su Ürünleri Uygulamaları) sertifikasyon sürecinde en önemli hususlardan biri de izlenebilirliktir. Üretim zinciri tüm giriş ve çıkışlarının birbirine bağlı olarak ürün menşeileri geri izlenebilirliği sağlamaktadır. BAP Belgelendirme izlenebilirliği üretim sürecince tüm aşamaları çevresel sosyal gıda güvenliği standartlarına uygun bir şekilde alındığını göstermektedir. Belgeli olan tüm tesisler gereken bilgileri belgelemek için gereken verileri elektronik ya da kağıt ortamında tutma ve saklama ile yükümlüdür.
BAP Belgelendirmesine Sahip Tesisler
BAP (İyi Su Ürünleri Uygulamaları) belgelendirmesine sahip tesislerde belirli bir yıldız sistemi bulunmaktadır. Bu değerlendirme yıldız sistemi şu şekildedir;
• 2 Yıldız Çiftlik ve işleme tesislerini,
• 3 Yıldız Çiftlik, fabrika ve kuluçkahaneyi kapsamaktadır.
• 4 Yıldız yem fabrikalarını,
• İşleme tesisleri,
• Yeniden paketleme tesisleri,
• Yem fabrikaları.
BAP Belgelendirmesine Sahip Tesislerin Yıllık Yenilemesi
BAP belgelendirmesine sahip tesisler için bu sertifikasyon 1 yıl süre ile geçerlidir. Birbirini izlemekte olan her yıl yerinde izleme ve gözden geçirmeler yapılarak üstünden geçilmelidir. Yeniden sertifikasyon 30 – 60 gündür. İlk sertifikasyonun ardından tesis üretim hacmine oranla yıllık gözetim muayene ücreti öder. Bu ücrette minimum ve maksimum değerler tesis türüne göre ayarlanmaktadır.
BAP Belgelendirmesi Faydaları
Kültür balıkçılığı faaliyetleri sürdüren üretim tesislerinin BAP belgelendirmesi ile pek çok kazanım elde ettiği görülmektedir. Başta piyasaya arz edilecek olan su ürünlerinin ambalajlarında BAP işareti koyma ayrıcalığına sahip olunmaktadır. Öte yandan belgelendirme ve işaret tesisin yüksek endüstri uygulamalarını kullandığını da göstermektedir. BAP belgelendirmesi ile çevre sağlığı ve gıda güvenliği prensiplerine uyulacağı tescil edilmektedir. Böylece yetiştirilen ürün tüketiciye güvenli bir şekilde ulaşmakta ve tüketici güvenle ürünü tercih etmektedir. BAP standartlarına uygun tesisler İyi Su Ürünleri Uygulamaları belgelendirmesinin yaı sıra Global Gıda Güvenliği Girişimi (GFSI) uygunluğuna da sahip olmaktadır. Bu uygunluk ile su ürünleri ihracatında üretici işletme büyük artılar elde etmektedir.
Global Aquaculture Alliance – GAA tarafından su ürünleri yetiştiriciliğinin gelişimi ve kalite standardının oluşturulması amaçlı yapılan BAP standardı sahip olduğu firmalara pek çok katkı sağlamaktadır. Firmaya sağladığı katkıların yanı sıra çevreye, doğaya ve hayvanlara karşı da koruma ve faydalar sağlamaktadır.