Yerli Malı Belgesi
YERLİ MALI BELGESİ
Yerli malı belgesi Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB) bağlı odalar tarafından yerli üreticiye verilen belgedir. Belge verilirken kuruluşların sanayi sicil raporları ve bu raporlarla birlikte kapasite raporları ele alınarak verilmektedir. TOBB onayı ile odalar tarafından yerli üreticilere verilen bu belge belgenin verildiği ilgili ürünün Türk malı ürün olduğunu gösterir. Bu belgenin verilmesine ait olan tebliğ Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uyarınca Resmi Gazete’de yayımlanmış ve yürürlüğe girmiştir. Bu tebliğ 13 Eylül 2014 tarihli ve 29118 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır. Yürürlüğe girmiş olan bu tebliğde belirlenmiş olan uygulamaya ait olan esaslar ise TOBB Yönetim Kurulu tarafından onaylandıktan sonra 5 Kasım 2014 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Yerli malı belgesi almak isteyen kuruluşlar için gerekli olan inceleme ve denetleme işlemleri kuruluşun bağlı olduğu odalar tarafından gerçekleştirilir. TOBB2un oluşturmuş olduğu bir otomasyon sistemi sayesinde kuruluşların yerli malı belgesi takibi yapılmaktadır. Kuruluşların takibini sağlayarak sahtecilik risklerinin de önüne geçen bu sistem belgeleri 6 aylık olacak halde toplar ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na iletir.
Yerli Malı Belgesinin Kuruluşlar İçin Önemi
Yerli malı belgesi işletmeler için son yıllarda oldukça önemli bir hale gelmiştir. Kamu İhale Kurumu bu anlamda önemli bir değişiklik yapmıştır. Yerli malı belgesine sahip olan KOBİler ve büyük ölçekli olan işletmeler için kamu ihalelerinde avantaj sağlayacak bir fiyat politikası uygulamaktadır. Yerli malı belgesi almış olan KOBİ ve Büyük ölçekli olan işletmeler kamu ihalelerinde %15 olacak kadar bir fiyat avantajın sahibi olacaklardır. KOSGEB desteklerinde de yerli malı belgesi sahibi olmak oldukça önemli bir avantaj sağlamaktadır. Kimi zaman kamu ihalelerinde de yerli malı belgesi talep edilmektedir ve yerli malı belgesi sahibi olan işletmeler fiyat avantajına da sahip olmaktadır.
Yerli Malı Belgesini Almak İçin Gereken Şartlar
Yerli malı belgesi almak isteyen kuruluş bakanlık tarafından kuruluş adına düzenlenmiş sanayi Sicil Belgesi ile birlikte odalar tarafından verilmiş ve TOBB’un onayladığı kapasite raporuna sahip olması gerekmektedir. Ayrıca kuruluşlar Sanayi sicil belgesinde yer alan üretim konusu içeriğinde yer almaları gerekmektedir. Bu kuruluşlarda üretilen ürünlerin ya tamamen Türkiye’de üretilmiş olan ya da üretilmiş olan ürünlerin ve üretim sürecinin en önemli olan aşamalarının işçiliği Türkiye’de yapılmış olmalıdır. Belirlenen şartlarda yer alan ürünün yerli katkı oranının en az %51 olması gerekmektedir. Kuruluşun üretmiş olduğu üründeki yerli katkı oranının hesabının yapılabilmesi için üretici tarafından yerli katkı oran hesap cetveli eksiksiz bir biçimde doldurulmalıdır. Üreticinin doldurmuş olduğu yerli katkı oranı hesabı cetveli resmi kayıtlar için uygun olması ve onaylanması için serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ya da yeminli mali müşavirler tarafından incelenmelidir. Mali yönden ürünü incelenmesi işleminde üründe üretim aşamasında kullanılmış olan ithal girdiler ve yerli girdilerin oranı, faturalar, defter kayıtları, SGK tarafından yapılan bildirileri, gümrükte yapılan işlem beyannameleri gibi ürünün üretimine dahil olan bu belgeler incelenmelidir. Yerli katkı oranı hesabının teknik olarak hesaplanması ve incelenmesi de gerekir. Bu teknik incelemeyi eksper yapar. Eksper kuruluş tarafından bağlı olduğu odadan talep edilir ya da kuruluş tarafından talep edilecek olan eksper üniversitelerdeki ilgili bölümlerden ve alanında uzman kişilerden olmalıdır.
Yerli Malı Belgesi Başvurusu İçin Gerekli Olan Belgeler Nelerdir?
Yerli malı belgesi almak isteyen kuruluşlar:
- Yerli Malı Başvuru dilekçesi ve bu dilekçeye ek olan belgelerle beraber odaya başvurmalı,
- Üretici kuruluşu temsil eden yetkili kişiler tarafından imzalanmış olan taahhütname,
- Yerli katkı oranı hesap cetveli ve bu belgede hesaplama işleminde kullanılan diğer belgeler,
- İnceleme yapan eksperin alanında uzman bir kişi olduğunu gösteren belge (bu belgeler eksperin diploması, bağlı olarak çalışmış olduğu kuruma ait kart ya da benzeri diğer belgeler)
- Mali incelemeyi yapmış olan serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ya da yeminli mali müşavire ait olan ruhsat sureti belgesi,
Gibi belgelerle birlikte ilgili kuruma başvuruda bulunmalıdır. Başvuru işlemini yapan üretici kuruluşun bilgileri ve bilgilerini sundukları belgeleri bağlı olduğu oda tarafından tebliğ esaslarına göre incelenir. Kontrol işlemlerinden sonra eğer uygunluklar karşılanıyorsa oda tarafından belge onaylanır.